طاق کسری، که به نام‌های ایوان خسرو و ایوان مدائن نیز شناخته می‌شود، برجسته‌ترین یادگار شاهنشاهی ساسانی است که در شهر تیسفون، واقع در کشور عراق امروزی، قرار دارد. این بنا در دوره پادشاهی خسرو انوشیروان (حکومت از ۵۳۱ تا ۵۷۹ میلادی) و در حدود سال ۵۴۰ میلادی ساخته شد.
عظمت و شکوه طاق کسری
طاق کسری با ارتفاع تقریبی ۳۰ متر، پهنای نزدیک به ۴۳ متر و عرض ۲۵ متر (پس از پل گاومیشان در ایران، عریض‌ترین طاق معماری باستان) گویای عظمت و شکوه معماری ساسانی است. این ایوان بلند و باشکوه، در زمان خود، محل برگزاری دیدارهای مهم، بارعام و همچنین محل برگزاری جشن‌های سنتی مانند نوروز در حضور شاهنشاه ساسانی بوده‌است.
معماری و تزئینات طاق کسری
طاق کسری از آجر و گچ ساخته شده و با نقوش برجسته و گچ‌بری‌ها تزئین شده بود. این نقوش، شامل تصاویر شکار، جنگ، موبدان، درباریان و نیز تصاویر پادشاهان ساسانی بر تخت شاهی بود.
اهمیت تاریخی طاق کسری
طاق کسری، علاوه بر اینکه شاهدی بر عظمت و شکوه معماری ساسانی است، از نظر تاریخی نیز اهمیت زیادی دارد. این بنا، در طول تاریخ، شاهد وقایع مهمی مانند حمله اعراب به ایران و فتح تیسفون در سال ۶۳۷ میلادی بوده است.
وضعیت فعلی طاق کسری
امروزه، از عظمت و شکوه گذشته طاق کسری، تنها ایوان اصلی باقی مانده است. بخش‌های دیگر کاخ تیسفون، در طول زمان، بر اثر جنگ‌ها، بلایای طبیعی و بی‌توجهی، تخریب شده‌اند. با این وجود، طاق کسری همچنان به عنوان یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی جهان و نمادی از عظمت ساسانیان، شناخته می‌شود.
در ادامه به چند نکته جالب درباره طاق کسری اشاره می‌کنیم:
- ارتفاع نمای عمارت زمانی به ۷ متر بلندتر از ارتفاع طاق می‌رسید.
- کاخ تیسفون و به خصوص ایوان باشکوه آن در زمان ساسانیان محل برگزاری دیدارهای مهم، بارعام و همچنین محل برگزاری جشن‌های سنتی مانند نوروز در حضور شاهنشاه ساسانی بوده‌است.
- در زمان حملهٔ اعراب به ایران، این کاخ، در سدهٔ هفتم میلادی غارت شد.
- طاق کسری در اشعار و ادبیات فارسی نیز جایگاه ویژه‌ای دارد.
طاق کسری، یادگاری ارزشمند از تاریخ ایران و جهان است که حفظ و نگهداری از آن، وظیفه‌ای همگانی است.