ذوالقرنین نام شخصیتی است که در قرآن کریم در سوره کهف به آن اشاره شده است. این شخصیت به عنوان پادشاهی دادگر و انسان دوست معرفی شده است که سه سفر مهم داشته است. در سفر اول، او به غرب سفر کرد و بر لیدی و پيرامون آن مسلط شد. در سفر دوم، او به شرق سفر کرد و بر اقوامی غلبه کرد که مردمی ستمگر و بی رحم بودند. در سفر سوم، او به منطقه ای رسید که در آن یک تنگه کوهستانی وجود داشت و در آن سوی تنگه، قومی به نام یأجوج و مأجوج زندگی می کردند که مردمی وحشی و خونخوار بودند. ذوالقرنین برای جلوگیری از حمله این قوم به مردم منطقه، سدی عظیم در تنگه ساخت.
برخی از مفسران قرآن کریم معتقدند که ذوالقرنین همان کوروش بزرگ، بنیانگذار امپراتوری هخامنشی است. دلایلی که این مفسران برای اثبات این نظریه ارائه می دهند عبارتند از:
همخوانی ویژگی های ذوالقرنین با ویژگی های کوروش بزرگ: ذوالقرنین در قرآن کریم به عنوان پادشاهی دادگر و انسان دوست معرفی شده است. این ویژگی ها با ویژگی های کوروش بزرگ که در منابع تاریخی ذکر شده است، مطابقت دارد. کوروش بزرگ در طول حکومت خود، همواره به عدالت و صلح و مدارا با دیگر اقوام و ادیان پایبند بود. او همچنین دستور داد که منشور حقوق بشری به نام منشور کوروش صادر شود که در آن حقوق اساسی انسان ها، از جمله آزادی بیان، آزادی مذهب و برابری همه انسان ها در برابر قانون، به رسمیت شناخته شده است.
مطابقت زمان حکومت ذوالقرنین با زمان حکومت کوروش بزرگ: ذوالقرنین در قرآن کریم به عنوان پادشاهی معرفی شده است که در زمان خود، قدرتمندترین پادشاه جهان بوده است. این ویژگی با ویژگی های کوروش بزرگ که در زمان خود، امپراتوری هخامنشی را تأسیس کرد و آن را به یکی از بزرگترین امپراتوری های جهان تبدیل کرد، مطابقت دارد.
مطابقت مکان های سفر ذوالقرنین با مکان هایی که کوروش بزرگ در طول حکومت خود فتح کرده است: ذوالقرنین در قرآن کریم به عنوان پادشاهی معرفی شده است که به غرب و شرق سفر کرده است. کوروش بزرگ نیز در طول حکومت خود، به غرب و شرق سفر کرد و سرزمین های بسیاری را فتح کرد.
البته برخی از مفسران قرآن کریم نیز معتقدند که ذوالقرنین شخصیتی اسطوره ای است و وجود تاریخی او قابل اثبات نیست. با این حال، شواهد تاریخی و قرائن موجود، نظریه اینکه ذوالقرنین همان کوروش بزرگ است را تقویت می کند.
اهمیت ذوالقرنین در قرآن کریم
ذوالقرنین در قرآن کریم به عنوان شخصیتی مثبت و مورد تأیید خداوند معرفی شده است. او پادشاهی دادگر و انسان دوست است که از سوی خداوند برای انجام کارهای خیر برگزیده شده است. داستان ذوالقرنین در قرآن کریم، پیام های مهمی را به انسان ها منتقل می کند. از جمله این پیام ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
اهمیت عدالت و صلح: ذوالقرنین پادشاهی عادل است که همواره به صلح و مدارا با دیگر اقوام و ادیان پایبند است. این امر نشان می دهد که عدالت و صلح از مهم ترین ارزش هایی هستند که خداوند به آنها اهمیت می دهد.
اهمیت آزادی بیان و آزادی مذهب: ذوالقرنین دستور می دهد که آزادی بیان و آزادی مذهب در قلمرو حکومت او رعایت شود. این امر نشان می دهد که آزادی بیان و آزادی مذهب از حقوق اساسی انسان ها هستند که باید مورد احترام قرار گیرند.
اهمیت کمک به دیگران: ذوالقرنین برای کمک به مردمی که در معرض ظلم و ستم قوم یأجوج و مأجوج قرار داشتند، سدی عظیم می سازد. این امر نشان می دهد که کمک به دیگران از وظایف مهم انسان ها است.